"Als de zomer voorbij is, haal ik opgelucht adem"
vrijdag 19 mei 2006
Gepubliceerd in Vriendin
Niet iedereen vindt de zomer heerlijk. Myrthe moet ontzettend oppassen voor de zon met haar spierwitte huid. Haar vader is al overleden aan huidkanker.
Myrthe: "Mijn huid is spierwit en erg kwetsbaar. Ik heb weinig pigment. Ik moet sneller de schaduw opzoeken, een pet opzetten of mezelf insmeren dan andere mensen. Doordat ik zo'n lichte huid heb, heb ik het zomers niet makkelijk. Ik ben minder onzeker dan vroeger, maar op de eerste zonnige dag moet ik wel een drempel over. Ik ben echt een beetje bang voor de zon. Als de zomer voorbij is, haal ik opgelucht adem. De lichamelijke ellende begon als kind. Na een dagje strand was ik altijd zo rood als een kreeft. Ik merkte vaak pas bij thuiskomst hoe erg het was. Meestal waren mijn schouders en rug verbrand, maar soms ook mijn armen, benen en gezicht. Het brandende gevoel zal ik nooit vergeten. Het is alsof iemand met een hete strijkbout over mijn lichaam ging. 's Nachts kon ik niet slapen van de pijn. Mijn huid stond letterlijk in brand. Ondertussen lag ik ongemakkelijk op een koude, natte handdoek. Ik had koorts en voelde me heel alleen."
Schadelijke effecten
"Het ergste waren de dagen erna. Ik kon niet naar school van de jeuk. Het was alsof duizend naaldjes in mijn huid werden gestoken. Ik nam huilend koude baden tegen het gemene gekriebel. Vreselijk was de dikke roze crème tegen de jeuk. De zalf rook zoetig en werd door mijn moeder met een watje aangebracht. De wattenrestjes plakten aan mijn T-shirt. Pas als mijn schouders gingen vervellen, was het ergste voorbij. Het duurde daarna nog drie dagen voordat ik de oude was. Inmiddels weet ik hoe gevaarlijk het is om als kind te verbranden. Crèmes met een hoge beschermingsfactor waren toen nog niet verkrijgbaar. Over de schadelijke effecten van de zon was niets bekend. Niet dat mijn ouders mij niet waarschuwden; ik moest op tijd een T-shirt aantrekken als ik zwom. maar dat weigerde ik uit schaamte. Ik loop daardoor nu wel een verhoogd risico op huidkanker. Ik wist niet hoe ernstig dat is, totdat ik het van héél dichtbij meemaakte."
Kwaadaardig
"Mijn vader was een bleekscheet, net als ik. Hij lette er goed op dat hij niet te lang in de zon zat, maar was als kind wel eens verbrand. Vier jaar jaar geleden werd bij hem een kwaadaardige vorm van huidkanker geconstateerd. Hij had last van een jeukend moedervlekje waar vocht uitkwam. Het was een melanoom. Ik had hier nooit van gehoord, laat staan dat ik wist hoe gevaarlijk het is. Mijn vader wist dat evenmin. Hij liet het moedervlekje verwijderen, maar twee jaar later werd hij opeens doodziek. De diagnose was slecht. In het ziekenhuis hoorde hij dat zijn hoofd vol zat met uitzaaiingen. Zijn levernsverwachting was -in het beste geval- nog twee jaar als de bestraling aansloeg. In het ergste geval had hij nog drie maanden te gaan. Het werden vijf weken. Mijn vaders gezondheid holde achteruit. Hij raakte verlamd en kon zich nauwelijks meer bewegen. Ik was erbij toen hij overleed. Mijn vaders onverwachte dood kwam als een vreselijke schok. Het is afschuwelijk om een ouder zo plotsklaps te verliezen. Het is onverdraaglijk dat zoiets stompzinnings als zonnebaden hierbij een rol speelt. Het is niet te bewijzen, maar het kan. Melanomen hebben de neiging zich te verspreiden naar de hersenen. ik moet daarom nu elk jaar mijn moedervlekken laten controleren. De kans op een melanoom is bij mij groter dan bij anderen. Ik heb een witte huid, het komt voor in de familie en ik ben vaak verbrand.
Schrik
"Dat iedereen zomers bruin moet zijn, maakt me boos. Als de sociale druk minder zou zijn, had mijn vader misschien nog geleefd. Ook zou ik dan niet naar de zonnebank gaan. Ik ga tegen beter weten in, omdat ik me dan prettiger voel. Opmerkingen raken me anders te veel. De eerste keer hoorde ik het van een klasgenootje. Hij wees naar me en zei: "wat heb jij een witte melkflessen!"Ik keek naar benenden en zag m'n twee bleke benen onder mijn knalrode broekje uisteken. Van schrik wist ik niks uit te brengen.
Dat is nog zo. Zelfs nu blijven de stomme opmerkingen komen. De buurman klaagt altijd als ik niet bruin terugkom van vakantie, een collega vindt mijn huid 'oog verblindend'...Weer anderen vinden me raar of vergelijken me met een zeehond, lijk of spook. Het allerergste vind ik de vraag of ik een 'albino' ben. Ik ben toch geen konijn?!"
Geheim
"Als twaalfjarige raakte ik eens volledig in paniek in het badhokje. Ik durfte niet naar buiten en klampte me vast aan de deur. Mijn vriendinnetjes trok me aan mijn arm. Ze slaagde erin om me na enige tijd toch mee te krijgen. Maar sindsdien vermijd ik zwembaden, stranden en sportdagen angstvallig. Dat lukt natuurlijk niet altijd. Als ik dan toch ga zwemmen, schaam ik me diep. Ik val erg op. Ik ga daarom liever niet naar het strand, terwijl ik water heerlijk vind. Vakantievriendjes zijn mijn redding geweest.
Tot mijn grote verbazing vielen ze als een blok voor me. Mijn gebruinde vriendinnen lieten ze links liggen. Niet altijd, maar wel vaak. Zelfs bij Hollandse jongens vielen mijn blonde haren in de smaak. Maar ik was altijd bang om door de mand te vallen. In de zomer hezen ale meiden zich in korte broek. Ik dufte niet. Ik ontvluchtte zelfs de sportdagen. Ik wilde niet in blote benen op het schoolplein staan. Praten over mijn onzekerheid helpt niet. dat maakt het alleen maar erger. Ik wil niet horen dat ik 'apart'ben of 'puur'. Wat heb ik eraan dat een witte huid vroeger hét schoonheidsideaal was? Aan goed bedoelde, maar irritante adviezen heb ik niks. Langzaam opbouwen en goed insmeren? Dat weet ik zelf ook wel. Het gezeur houdt toch nooit op. Toen ik onlangs in bikini lag, zei een man: 'Mooi wit is niet lelijk!'Het was bedoeld als compliment, maar ik had hem toch niks gevraagd?
ik voel me soms gediscrimineerd om mijn huidskleur. Het is raar dat 'blanken' zomers massaal bruin worden, terwijl ze zwarten of spierwitte mensen soms afwijzen. Dat slaat toch nergens op? Ik ontmoette eens een pikzwarte Surinaamse vrouw. Zij vond mijn huidtint wel mooi en alle kritiek onterecht. Op een keer zat ik met haar in badpak aan de waterkant. Een groep vrienden lag verderop naakt te zonnen. Toen één van hen riep waarom wij in de schaduw bleven, haalde ik mijn ouders op. De Surinaamse boog zich naar me toe en fluisterde tot mijn verbazing dat ze niet nog zwarter wilde worden. Vanaf dat moment deelden we een geheim waar ik elke zomer aan terugdenk."
Om privacyredenen is de naam veranderd.
Wat is een melanoom?
Een melanoom is de meest kwaadaardige vorm van huidkanker. Wie meerdere malen als kind door de zon verbrand is, loopt een verhoogd risico. Dit geldt ook voor mensen die regelmatig zonnen of naar de zonnebank gaan. Mensen die langdurig aan zonlicht blootstaan, moeten eveneens alert zijn. Blonde, rossige mensen met lichte ogen en een bleke, sproeterige huid lopen een groter gevaar. Dit is ook het geval als de ziekte in de familie voorkomt of als je meer dan vijftig moedervlekken hebt. Melanoom komt voor bij jonge mensen en op middelbare leeftijd, en vaker bij vrouwen dan bij mannen. In Nederland krijgen meer dan 2400 mensen per jaar een melanoom. Jaarlijks sterven er ongeveer vierhonderd mensen aan.
Een melanoom onstaat op een moedervlek of op de gave huid, meestal op de benen, en is onregelmatig van kleur en vorm. De omvang is is groter dan één centimeter. Oorzaak van een melanoom zijn kwaadaardige pigmentcellen in de opperhuid. Zij kunnen langs de lymfevaten en de bloedbaan vrij snel uitzaaien naar de longen, de lever en de hersenen. Een melanoom is goed te genezen op het oppervlak van de huid. Het is levensgevaarlijk als hij dieper ligt. Als de arts denkt dat het om een melanoom gaat, wordt hij operatief verwijderd. Daarna kunnen verschillende behandelingen plaatsvinden om de melanoomcellen te vernietigen. Afhankelijk van de dikte van het melanoom moet de patiënt verschillende keren per jaar terugkomen voor controle.
Wil jij reageren op dit verhaal? ga dan naar www.vriendin.nl en laat je berichtje achter bij 'Openhartig'.