Waar blijft de topvrouw?
Deze 9 vrouwen hebben genoeg CEO-potentie
Er zijn genoeg vrouwen in grote bedrijven met CEO potentie, zo blijkt uit eigen onderzoek van Intermediair. Als ze promotie maken kunnen ze zeker doorbreken naar de top...dus waarom gebeurt dat nog steeds niet? Bekijk het stuk in Intermediair.
‘Beschamend en diep teleurstellend vindt D66-minister Van Engelshoven van Emancipatie de jaarlijkse cijfers uit de jaarlijkse Female Board Index van hoogleraar Mijntje Lückerath. Slechts vijf van de 90 beursgenoteerde bedrijven hebben al minimaal 30 procent vrouwelijke bestuurders en commissarissen. De tegenvallende resultaten zijn voor Van Engelshoven reden om te dreigen met de invoering van quota in 2020 als grote bedrijven niet beter hun best doen.
In de absolute top zijn de cijfers nog treuriger. Slechts twee grote bedrijven aan de Nederlandse beurs staan onder leiding van een vrouw. Herna Verhagen is sinds 2012 de topbaas van postbedrijf PostNL, en de Amerikaanse Nancy McKinstry staat sinds 2003 aan het roer van de internationale uitgeverij Wolters Kluwer. In Nederland is ook topvrouw Gilian Tans bekend die sinds 2016 de internationale vakantiesite Booking.com runt.
Om te kunnen beoordelen of er op dit moment nog wel een vrouw is met de potentie om uit te groeien tot een topbaas, heeft Intermediair zelf een namenlijst samengesteld. Hierop staan de meest talentvolle Nederlandse vrouwen met CEO potentie. De lijst is niet uitputtend, maar het goede nieuws is dat er steeds meer vrouwelijke zwaargewichten zijn.
Opvallend is dat het aantal vrouwelijke zwaargewichten met uitvoerende taken is toegenomen ten opzichte van 2011 toen dit onderzoek ook werd uitgevoerd. Van de vier vrouwen op de toenmalige lijst met kandidaten met CEO-potentie zijn drie daarvan uitgegroeid tot CEO. Dit zijn Herna Verhagen van het beursgenoteerde PostNL, voormalig topvrouw van PGGM Else Bos en Merel van Vroonhoven van AFM. Alleen Angelien Kemna van APG haalde de top tot nu toe niet. In deze editie zijn er negen vrouwen met kans op de allerhoogste positie in het bedrijf.
Negen kanshebbers voor topbaan
1 -Hanneke Faber (49 jaar) Unilever
Faber geeft als President Unilever Europe sinds 2018 leiding aan de Europese divisie van het levensmiddelenconcern. De topmarketeer heeft als opdracht van de directie meegekregen om uit te zoeken hoe hier in Europa, en later in de hele wereld, de digitale strategie aangepakt moet worden. Verkoop via digitale platforms heeft immers de toekomst. Is het goedkoper om bijvoorbeeld direct vanuit de fabrikant aan de klant te leveren via een onlineplatform van alle fabrikanten of via het retailkanaal? Door haar grote kennis van digitale verkoopplatforms -bij supermarktketen Ahold zette zij eerder het digitale verkoopkanaal op – is dit vraagstuk wel aan Faber besteed. Komt bij dat ze door haar ervaring bij twee grote multinationals, Unilever en AholdDelhaize, de hele keten overziet. Zij heeft zowel aan de winkelkant als aan de fabrikanten gekeken wat goed pas komt bij onderhandelingen, verkoop en distributie van producten. Ook was zij intensief betrokken bij de fusie tussen Ahold en Delhaize waardoor ze ervaring heeft met reorganiseren en het ontslaan van hogere managers. Om de allerhoogste baas te kunnen worden zal zij waarschijnlijk nog een functie krijgen op directieniveau waar ze kan leren omgaan met de zwaargewichten uit de raad van commissarissen.
2-Marit van Egmond (45 jaar) Albert Heijn
Van Egmond zit sinds 2014 in de raad van bestuur van Albert Heijn en kreeg deze zomer een nieuwe rol als executive vice president Commerce. Ze begon haar carrière in 1997 als trainee bij Albert Heijn waarna ze allerlei operationele functies bekleedde en veel commerciële ervaring opdeed. Van Egmond gaf in moeilijke omstandigheden leiding aan heel veel winkels. Zij was tot 2014 bij Ahold-dochter Gall & Gall eindverantwoordelijk voor de transformatie van circa 550 traditionele slijterijen in eigentijdse winstgevende speciaalzaken. Van Egmond heeft toen bewezen dat ze in een neergaande markt toch een succes kon boeken met de verkoop van drank. Wellicht dat de promotie in 2019 van de huidige CEO Van Albert Heijn Wouter Kolk tot operationeel directeur van AholdDelhaize voor heel Europa en Indonesië, de springplank wordt naar de top voor Van Egmond.
3 - Aukje Doornbos (38 jaar) DSM
Voor haar relatief jonge leeftijd heeft Doornbos al veel bestuurlijke verantwoordelijkheid. Ze was persoonlijk medewerker van de topman Feike Sijbesma, doorliep diverse operationele functies bij DSM en is sinds maart 2017 als directeur van de business unit Functional Materials verantwoordelijk voor fabrieken in Nederland, de VS en China. Haar technische achtergrond is bij een chemisch bedrijf een pré. Van een toekomstige CEO wordt verwacht dat hij of zij het goede voorbeeld geeft en maatschappelijk betrokken is; Doornbos coacht studenten, stimuleert diversiteit bij DSM en moedigt jonge meiden aan om in de techniek te gaan. Zij is commissaris bij een beursgenoteerd bedrijf en won eerder de prestigieuze Young Captain Award 2015.
4 - Liesbeth Kaashoek (1971) PostNL
In een krimpende postmarkt geeft Kaashoek leiding aan een groeiende divisie. Zij is sinds 2016 directeur pakketten Benelux van PostNL. Kaashoek is door CEO Herna Verhagen op deze plek gezet om de pakkettendivisie nog winstgevender te maken. De pakjesmarkt groeit sterk door. Onder leiding van Kaashoek moet PostNL snel investeren in de capaciteit van de sortering en bezorging zodat de klantenservice verder verbeterd. Kaashoek beschikt over ruime financiële ervaring en heeft ook bij de postbezorging gewerkt waardoor zij het gehele bedrijf goed kent. Op woensdagmiddag werkt zij thuis om bij haar kinderen te zijn, waarmee ze tevens het voorbeeld geeft aan andere managers dat werk en zorg te combineren is.
5 - Kirsten Konst (1974) Rabobank
Konst maakte snel carrière sinds haar start in 2010 bij Rabobank. In relatief korte tijd klom ze op tot de groepsdirectie waar ze sinds 2017 verantwoordelijk is voor het zakelijke domein en de regiodirecteuren. Konst reist vanuit het hoofdkantoor in Utrecht stad en land af om met lokale bankbestuurders te overleggen. Zo houdt ze feeling met wat er leeft onder bankdirecteuren in de rest van het land. Konst heeft zelf leiding gegeven aan verschillende lokale banken van Rabobank. Ook heeft zij met succes ingewikkelde fusies geregeld, in kosten gesneden en kantoren gesloten in Zuid-Holland.
6 - Hanne Buis (42 jaar) Schiphol
Buis staat al ruim een jaar aan het hoofd van vliegveld Lelystad Airport. De uitbreiding van het vliegveld is onlangs uitgesteld en de komende anderhalf jaar zal moeten blijken of het haar lukt om de groeiplannen erdoor te krijgen. Om succesvol te zijn moet zij veel lobbywerk verrichten en overleg plegen met politiek Den Haag. Als het mislukt dan zal Buis daarop worden aangekeken door de Schipholleiding. Door alle ophef over de uitbreiding van het vliegveld is zij heel zichtbaar. Het is een pré dat Buis veel mediaervaring opdoet.
7- Margaret Versteden (42 jaar) Bol.com
Margaret Versteden is een betrouwbare kracht met ruime internationale ervaring. Ze brak door bij Nike Europe waar ze als één van de eerste het belang van verkoop via internet onderkende. Verstegen begon medio 2015 bij bol.com als marketingdirecteur. In de top van bol.com is het de laatste jaren onrustig en zijn veel managers in de directie vertrokken. Verstegen duikt dan telkens in het gat als er een vacature is. In 2018 maakte zij zo de overstap van chief marketing officer naar chief commercial officer. De Vlaamse is verantwoordelijk voor de webwinkels in België en de ontwikkeling van bol.com als verkoopplatform voor andere bedrijven. Zij heeft de verkoop van producten van andere leveranciers via Bol.com gestroomlijnd.
8 - Bianca Tetteroo (49 jaar) Achmea
Tetteroo zit sinds 2015 in de raad van bestuur van Achmea en is verantwoordelijk voor het beheer van 130 miljard euro aan pensioengeld. Ze wil de klanten van verzekeringen en pensioenen beter informeren en maakt deze vaak ingewikkelde financiële producten beter digitaal toegankelijk. Tetteroo brengt bijna twintig jaar ervaring in de financiële sector mee. De afgelopen jaren heeft ze uitstekend leidinggegeven aan de divisie Pensioen & Leven in een turbulente periode en een complex maatschappelijk speelveld. De registeraccountant en bedrijfskundige begon haar loopbaan in 1988 bij accountantskantoor Mazars. In 1996 trad zij in dienst van Fortis. In 2009 maakte ze de overstap naar Achmea, waar ze financieel directeur werd van pensioenuitvoerder Syntrus Achmea. Achmea-bestuurder Bianca Tetteroo is net als vorig jaar de invloedrijkste vrouw in de verzekeringsbranche. Ze voert voor het tweede jaar op rij de AM-top 50 verzekeringsvrouwen aan.
9 - Karien van Gennip (49 jaar) ING
Topbestuurder Van Gennip is zeer geschikt als hoogste baas van ING. De ingenieur en voormalige politica is momenteel CEO van ING Frankrijk en was eerder staatssecretaris van Economische Zaken in de kabinetten Balkenende II en III. Ook was zij als bestuurder betrokken bij de reorganisatie van de Autoriteit Financiële Markten. Van Gennip die in 2016 Topvrouw van het jaar was, draagt diversiteit hoog in het vaandel. Zij geeft vanuit Parijs leiding aan een directieteam met zeven mensen waarvan vier vrouw. En van de managers in de teams daaronder is bijna 50 procent vrouw. Zij was in 2004 het eerste lid van de regering die zwangerschapsverlof nam en een kind kreeg. Over haar ervaringen als moeder schreef zij een column in het weekblad Margriet. Van Gennip heeft geen bancaire achtergrond, maar ook politicus Gerrit Zalm had geen bankervaring toen hij de baas werd van ABN Amro.
Kader: [Onderzoeksmethode]
Voor het onderzoek naar vrouwen met de potentie om uit te groeien tot toekomstige CEO heeft Jessica de Jong gekeken naar grote beursgenoteerde bedrijven en enkele gezichtsbepalende bedrijven daarbuiten. Denk hierbij aan grote bedrijven zoals Shell, ING, Unilever en ASML. Maar ook aan bedrijven als Philips, Heineken, ABN Amro en Rabobank. Onder de meest bekende grote bedrijven buiten de beurs bevinden zich NS, Schiphol, Bol.com en Achmea. Om tot een lijst te komen met de meest kansrijke vrouwen voor een topbaan zijn verschillende aspecten onderzocht: op welke plaats bevinden de vrouwen zich ten opzichte van de directie? Werken zij in een beursgenoteerde onderneming of in een groot bedrijf buiten de beurs? Welk functie bekleden ze? Uitvoerend werk in lijnfuncties telt zwaarder mee dan ondersteunend werk in staffuncties. Hebben zij voldoende groeipotentie? Voor het onderzoek zijn diverse headhunters geraadpleegd en is gebruik gemaakt van openbare bronnen.
Door Jessica de Jong