donderdag 08 februari 2007

Aanleg hoogwaterkeringen vordert gestaag

Tal van werkzaamheden vinden plaats om alle riviergebieden voor het eind van 2000 veilig te maken.

Hoewel soms complicaties optreden, liggen de meeste projecten op schema. Zo woonde staatssecretaris Monique de Vries van Verkeer en Waterstaat in december 1999 de oplevering bij van een diepwand in Hardinxveld-Giessendam, en nam  onder meer burgemeester Worrell van Woudrichem onlangs de vernieuwde Wilhelminasluis in gebruik. Meer festiviteiten liggen in het verschiet: een keersluis bij Heusden, een unieke stormvloedkering voor West-Overijssel en een flexibele waterkering in Zaltbommel komen binnenkort gereed. Een beknopt overzicht.

Een keersluis bij Heusden en een aangepaste hoogwaterkering bij de Wilhelminasluis in Andel moeten de bewoners van het Land van Altena en de Bommelerwaard optimale bescherming  bieden tegen toekomstig hoogwater. Het Polderdistrict Groot Maas en Waal, het Hoogheemraadschap Alm en Biesbosch, en de Directie Zuid-Holland van Rijkswaterstaat kozen voor deze unieke oplossing om de noodzakelijke dijkverbetering langs het zuidelijke gebied van de afgedamde Maas tot een minimum te beperken. Het waardevolle natuurgebied zal daardoor zoveel mogelijk in haar oorspronkelijke staat bewaard blijven.

Na een scheepvaartsstremming van zeven maanden is de Wilhelminasluis weer in gebruik genomen: in de tweede week van januari 2000 werd het eerste schip geschut. De sluis is voorzien van een nieuw sluishoofd aan de Maaszijde waarin waterkerende puntdeuren zijn aangebracht. De werkzaamheden zijn nog niet helemaal afgerond, maar de nieuwe deuren zijn in principe al wel inzetbaar bij hoogwater. De puntdeuren kunnen hoge waterstanden op de Waal beter keren dan de authentieke waaiervlotdeuren. De oude sluis kon in 1993 en in 1995 het hoge water nauwelijks meer aan, met als gevolg dat 45.000 mensen in de Bommelerwaard uit voorzorg werden geëvacueerd.

De  ingebruikstelling van de aangepaste Wilheminasluis door M.Worrell, burgemeester van Woudrichem en H. Schroten, Hoofdingenieur Directeur van Rijkswaterstaat directie Zuid-Holland, vond eind januari plaats tijdens een feestelijke bijeenkomst in het informatiecentrum ‘De Kromme Nol’ in Wijk en Aalburg. In het informatiecentrum kan iedereen die in de werkzaamheden is geïnteresseerd zich alles over de Afgedamde Maas laten vertellen. Circa 7500 mensen, onder wie omwonenden, scholieren en fietsliefhebbers brachten reeds een bezoek aan het infocentrum.

Explosieven

De bouw van de Keersluis in het Heusdensch Kanaal is lastiger dan gedacht: enkele weken na het startschot in januari 1999 door staatssecretaris de Vries van Verkeer en Waterstaat, bleek dat er wellicht blindgangers uit de Tweede Wereldoorlog in de bodem zouden kunnen liggen. Voorlichter Anneke Bolt van het project Afgedamde Maas: ‘Een kwart van het kanaal is inmiddels tot veilig gebied verklaard. De aannemerscombinatie Hegeman-Besix is op deze plaats damwanden aan het heien. Wanneer het kunstwerk definitief wordt opgeleverd, is nog onduidelijk. Maar we verwachten dat het hele gebied bomvrij is voor de zomer.’

In volle gang

West-Overijssel zal naar verwachting in de zomer van 2001 optimaal beschermd zijn tegen mogelijke stormvloeden vanaf het IJsselmeer. Het werk aan de opblaasbare balgstuw bij Ramspol is vorig jaar oktober hervat, nadat het waterschap Groot Salland het nieuwe ontwerp van de hoogwaterkering goedkeurde. De produktie van drie kunststof balgdoeken van elk 33 ton is momenteel in volle gang bij fabrikant Bridgestone in Japan. Het transport naar Nederland zal waarschijnlijk eind 2000 plaatsvinden per schip. De fundatie op de bodem van de waterloop, waaraan het doek bevestigd zal worden, is gereed: het constructiebeton is gestort, de vloeren en de drempel zijn gelegd. Ook het ontwerp voor het besturingssysteem en de pompen is bijna klaar.

De bouw liep ruim een jaar vertraging op. Persvoorlichter Warry Meuleman: ‘Er is lang gestoeid over de samenstelling van het balgdoek en de bevestiging aan het talud om de kans op scheuren te voorkomen. Oorspronkelijk koos de aannemer voor rubber gewapend met aramide, maar na uitvoerige berekeningen en testen is gebleken dat rubber met nylon flexibeler is. De druk van het water wordt over een grotere oppervlakte van het doek verdeeld. Ook is gebleken dat het veiliger is om de overlengte aan doek in de overgang van de vlakke drempel naar het talud, net als bij een bandplooibroek, in golfjes vast te maken in plaats van in één vouw.’

Opgeleverd

De bewoners van Zaltbommel kunnen tevreden zijn. De nieuwe waterkeringsmuur langs de Waal is grotendeels gereed en past goed in het aangezicht van de historische stadskern. Projectleider Bas Overmars van Polderdistrict Groot Maas en Waal: ‘Om het uitzicht vanaf de weg en vanuit de huizen aan de Molenwal en de Waalkade op het water te behouden, bouwen we op een deel van de roodbruine stadswal een flexibele constructie, waarvan de eerste vierhonderd meter is voltooid. Als de rivier zodanig stijgt dat de vaste kering dreigt te overstromen, brengen we in een dag een verhoging aan van aluminium schuifbalken.’

Tegelijkertijd is ook het stadscentrum aangepakt: asfalt en beton maakten plaats voor authentieke klinkers en natuursteen. Een boulevard, straatverlichting, groen- en parkeervoorzieningen maken de opknapbeurt compleet. Overmars: ‘Als het weer goed blijft, zijn we naar verwachting half april klaar.’ De totale kosten van de verbetering van de Waalbandijk Zaltbommel-centrum bedragen 16 miljoen gulden waaraan de provincie Gelderland 77 procent subsidie bijdraagt. Het Polderdistrict, verantwoordelijk voor de uitvoer van het werk, krijgt 3,6 miljoen gulden van de gemeente, voortvloeiend uit het provinciefonds majeure projecten.

Met de aanleg van een diepwand koos Hardinxveld-Giessendam eveneens voor kostbaar maatwerk. Het dijkverbeteringsproject verliep voorspoedig: de betonnen diepwand in een deel van de rivierdijk is eind december 1999 officieel opgeleverd door de aannemer en het Hoogheemraadschap van de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden

door Jessica de Jong