Skip to main content

Vrouw

‘Ik kan niet zomaar een windpark op zee neerzetten’

Marjan van Loon, President - directeur van Shell Nederland 

Shell en duurzame energie gaat dat goed samen? Critici menen van niet, maar President Marjan van Loon van Shell Nederland wil van ons land een koploper in de opwekking van schone energie maken. Shell ligt als fossiele-energiereus permanent onder vuur in de discussie over de transitie naar het opwekken van  energie uit duurzame bronnen. Activistische aandeelhouders en ander critici menen dat de multinational te weinig doet.

Tegelijkertijd is Shell Nederland  een van de mogelijke gegadigden in de race voor de exploitatie van twee nieuwe windparken op zee voor de kust van Zuid-Holland. Het energiebedrijf ziet veel kansen voor windenergie op zee en doet actief mee in de aanbestedingsprocedure. Naar verwachting gaat de tender open in het derde kwartaal van 2017.

Bekijk dit artikel in Intermediair

Onder uw leiding is Nederland over een paar jaar een groot windmolenpark op zee rijker, goed voor 1 miljoen huishoudens. Heeft u hiermee de opdracht ingelost van uw baas Ben van Beurden om een actieve rol in de Nederlandse energietransitie te spelen?

‘Nee hoor, dit is pas het begin,’ lacht. ‘De ambitie ligt er om mee te doen met meer windparken op zee. Nederland zou het tempo van de projecten kunnen versnellen en kunnen kiezen voor een grotere omvang. Wind op zee kan een grote bijdrage aan verduurzaming leveren. Zeewind kan net zo'n grote rol krijgen als aardgas nu.’ 

Het spanningsveld tussen geld verdienen en duurzaamheid is groot. Gaat de wereld verbeteren en op winst jagen wel samen?

‘Ja hoor dat gaat prima samen. Door de aanleg van grotere windparken kunnen de kosten omlaag. Door de omvang wordt het rendabeler om in te investeren. Tegelijkertijd is de opgewekte schone energie uit die grotere windparken goed voor het milieu. Duurzaam betekent voor de langere duur.  We moeten het dus zeker volhouden om duurzame producten te maken en geld ermee te verdienen. Door de grotere projecten schept Nederland nieuwe banen en groene welvaart.’

'Bedrijven kunnen het niet alleen, de overheid moet met beleid komen'

Hoopt u dat een nieuw kabinet strenger toeziet op duurzaamheid?

‘Shell maakt zich in Den Haag sterk voor een klimaatwet. Om de doelen uit het klimaatakkoord in 2050 te halen hebben we samen met 65 bedrijven een ambitieus verlanglijstje opgesteld: één minister voor economie, klimaat en energie. Eén ‘Deltaplan’ wat meerdere kabinetten meegaat. Eén nationale investeringsbank voor grote infrastructurele projecten zoals warmtenetwerken of het opwekken van duurzame energie uit waterstof. Eén wereldwijd tarief op de uitstoot van CO2.

‘Bedrijven kunnen het namelijk niet alleen, de overheid moet met beleid komen, anders komt de energietransitie niet van de grond. Nederland bungelt nu op Europees niveau achteraan. Een CO2 vermindering van 85% kan Nederland halen. Maar dan moeten we wel hard aan de slag. Het biedt ook kansen. Misschien hebben we in 2050 een kennisvoorsprong op andere landen wat goed is voor de export.’

Shell zet vooral in op de ontwikkeling van technologie om sneller en schoner te boren naar olie en gas. Moet je niet al eerder meer gaan investeren in CO2-arme energievoorzieningen?

'Ik kan niet zomaar zonder toestemming van de overheid een windpark op zee neerzetten’

‘We doen beide: we investeren in het verbeteren van bestaande technologie, bijvoorbeeld om schoner en sneller naar olie en gas te boren. En daarnaast  is het belangrijk om allerlei vormen van schonere energieopwekking uit te proberen. Het kost echter tijd om die uitvindingen vervolgens op de markt te brengen. En vaak speelt overheidsbeleid daarbij een rol. Ik kan niet zomaar zonder toestemming van de overheid een windpark op zee neerzetten.’

'Waterstof kan een oplossing zijn voor zwaardere voertuigen'

Shell steekt veel innovatieve kracht in betere brandstoffen, maar is het niet verstandiger om juist te investeren in stroompalen voor elektrische auto’s?

‘Shell Nederland is bezig met de aanleg van elektrische laadpalen op tien tankstations. Voor het einde van het jaar moeten het er twintig zijn. De aanleg gaat in fases - er moet wel een markt voor zijn. Slechts anderhalve procent van de automobilisten rijdt nu in elektrische of hybride auto’s. Die markt moet dus nog groeien om echt relevant te zijn. Ik verwacht ook veel van auto’s die op waterstof rijden, omdat het een betere brandstof is. Ik heb onlangs de sleutels van mijn eerste waterstofauto ontvangen en het tanken gaat sneller dan het laden van een elektrische auto. Met waterstof kan je grotere afstanden rijden – dat kan een oplossing zijn voor zwaardere voertuigen zoals vrachtwagens en vliegtuigen. Elektrisch is meer geschikt voor lichtere voertuigen en kortere afstanden.’

Buitenstaanders hebben het idee dat Shell aan greenwashing doet; een oliereus omarmt nu eenmaal geen groene energie.

‘Daar ben ik het niet mee eens. We zijn op allerlei fronten bezig om oplossingen voor duurzame energie te onderzoeken en ook de energietransitie mogelijk te maken. Het is alleen niet reëel om nu al op een paard te wedden omdat je niet weet welke energievorm de grootste gaat worden.  Olie en gas zullen nog decennia meegaan. Op termijn zullen alternatieve energiebronnen aan belang winnen en zien we zakelijke kansen.’  

Hebben de techneuten bij Shell wel de juiste vaardigheden om oplossingen voor duurzame energie te ontwikkelen?

‘Onze techneuten zijn goed in grote infrastructurele projecten. We bouwen zelf geen windmolens, maar plaatsen ze wel op zee. Shell handelt als grootste speler in duurzame elektriciteit in Noord-Amerika. Daarnaast nemen we nieuwe mensen aan met verstand van duurzame technologie en werken samen met universiteiten, bedrijven en toeleveranciers. Dat doen we al 100 jaar. Dat kunnen we goed.’

Waarom zou een student duurzame energietechnologie bij een gevestigd bedrijf als Shell werken?

‘Een Young professional kan het complexe vraagstuk van de energietransitie bij ons van alle kanten bekijken. Het is een uitdaging om allerlei oplossingen te verzinnen. Denk aan het gebruik van waterstof in de bebouwde kom of in een fabriek. Of misschien is het wel mogelijk om een fabriek elektrisch te maken. Er zijn ook veel internationale projecten waar duurzaamheid een rol speelt.’

 Kan een energiereus in fossiele brandstoffen zich tot een duurzaam bedrijf transformeren? 

‘De energietransitie vraagt in elk land om een andere aanpak. In Nederland betekent dat: wind op zee, grote warmtenetwerken, en het afvangen van CO2 zolang er geen alternatief is. Vanuit het warmteproject in Pernis is het bijvoorbeeld mogelijk om overgebleven restwarmte over te brengen naar Rotterdam.  Dat vergroot de energie-efficiëntie en bespaart aardgas.’

‘We moeten de energietransitie niet alleen aan mannen overlaten’

U werkt al uw hele leven bij Shell. Had u niet liever bij een startup carrière willen maken?

‘Als techneut vind ik het geweldig om hier te werken. Bij Shell heb ik me kunnen ontwikkelen als professional en als leidinggevende. Ik heb gewerkt in het buitenland en ervaring opgedaan met diverse teams. Het is hip om bij een startup te werken. Maar innovatieve bedrijven kunnen de energietransitie niet alleen doen. Zonder grote energiebedrijven gaat dat niet. Een startup zet vaak in op één bepaalde duurzame oplossing. Maar daarmee kantelt niet het hele systeem. Samenwerking is een voorwaarde.’

Biedt de energietransitie kansen voor vrouwen?

‘Ja, vrouwen zijn goed in samenwerking. In de duurzame teams bij Shell komen ze makkelijker bovendrijven. Samenwerking is dé sleutel voor de energietransitie en juist dát trekt vrouwen aan. We kunnen beter niet het risico nemen om alles alleen met mannen te doen,’ lacht. ‘We moeten de energietransitie niet alleen aan mannen overlaten.’

Wie is Marjan van Loon?

1965: Geboren te Helmond

1984: Chemical Engineering aan de Technische Universiteit Eindhoven

1989-1997: Chemisch Technoloog te Den Haag en op Shell Pernis

1997-1998: Environmental Technologist LNG Australië

1998-2002: Operational Systems Superintendent

2002-2005: Technical manager

2005-2007: regiomanager LNG and Gas Processing Asia Pacific (location Malaysia)

2007-2009: Global Manager LNG & Gas Processing

2009- 2016: Vice President Liqified Natural Gas and Gas Processing

2016- heden: President-Directeur Shell Nederland

Marjan van Loon is getrouw met een Shell-manager en heeft 1 dochter en 1 zoon.

Volgende generaties ontdekkers

Shell kent enkele initiatieven om de jeugd te betrekken bij de energietransitie en te interesseren voor een technische opleiding en loopbaan, zoals:

Shell Eco-marathon is een wereldwijde studentenwedstrijd waarbij studenten een voertuig ontwerpen dat zo ver mogelijk kan rijden op het equivalent van 1 kWh of 1 liter brandstof. Het huidige record staat op 3.771 km, wat ongeveer gelijk staat aan de afstand van Amsterdam naar Rome en terug.

Generation Discover Festival is een techniekfestival voor scholieren in het basis- en voortgezet onderwijs, studenten en jonge ondernemers. Samen met haar partners wil Shell de komende jaren 1 miljoen jongeren inspireren en uitdagen hun ideeën op het gebied van duurzame energie en techniek te realiseren.

De Shell Pernis Kinderraad Sinds september 2014 ontdekken leerlingen uit de groepen 6, 7 en 8 van verschillende basisscholen de innovatieve wereld achter Shell Pernis. De kinderen krijgen lessen over het bedrijf, raffinage, de toepassingen van olie, milieu, duurzaamheidsvraagstukken en veiligheid bij Shell. De Kinderraad gaat in gesprek met medewerkers van Shell en op excursie naar de fabrieken van Shell Pernis. De kinderraad brengt met de opgedane kennis uiteindelijk advies uit.

door Jessica de Jong