Bonus is geen wondermiddel

dinsdag 06 februari 2007

Gepubliceerd in Info Regio

Prestatiebeloning is geen garantie voor verbetering, maar kan daar wel aan bij dragen. Ondanks tegenvallende resultaten geven bedrijven de hoop op het bonussysteem niet op.

Wie zoet is krijgt lekkers. Met deze belofte hebben veel Nederlandse bedrijven dit jaar prestatiebeloning ingevoerd. Medewerkers die beter werk afleveren krijgen een bonus. “Prestatiebeloning geeft sturing en houdt rekening met personeel dat zijn best doet,” zegt consultant Paul Welschen van KPMG Consulting.

In de praktijk valt dat tegen. Bij slechts een aantal organisaties treedt daadwerkelijk verbetering op. Dit bleek eerder uit een onderzoek van KPMG Consulting onder 230 grotere Nederlandse bedrijven. Welschen: “De verwachtingen waren te hoog, daardoor zijn veel ambitieuze doelstellingen niet gehaald.”

Als het economisch tegenzit, trekt de goed heiligbaas bovendien de bonus weer in. Neem Philips. Het electronicabedrijf voerde als één van de eersten prestatiebeloning in, maar bezuinigt nu. Het pepmiddel voor productieve werknemers is eventjes te duur. Volgens consultant HayGroup willen ook andere bedrijven het variabele deel van het inkomen weer inperken.

Onvrede

Toch is afschaffing van prestatiebeloning niet aan de orde. Het merendeel van de bedrijven wil binnenkort zelfs tot invoering overgaan. Welschen: “Er bestaat algemene onvrede over de gelijke verdiensten van medewerkers, terwijl de één soms veel harder werkt dan de ander. Het is erg Nederlands om alleen naar het gemiddelde te kijken.”

Elk bedrijf wil bovendien goedkoper uit zijn. “Door te meten welke bijdrage het management levert aan de bedrijfsdoelstellingen, beoordelen we of ze in aanmerking komen voor een bonus,” zegt Trudy Swart van Crown Van Gelder Papierfabrieken. Het bedrijf uit Velsen telt 310 medewerkers en voerde pas prestatiebeloning in. “Deze aanpak leidt tot een besparing, omdat de vaste salariskosten dalen en de flexibele kosten stijgen. Prestatiebeloning zal in ons bedrijf zeker aanslaan. De medewerkers zijn gemotiveerd, omdat ze beter weten waar ze hét voor doen.”

Geen garantie

Prestatiemanagement is geen garantie voor betere prestaties, maar kan daar wel aan bijdragen. In een artikel over prestatiemanagement schrijft André de Waal van Holland Consulting Group dat een prestatiegerichte organisatie zowel over een goed beloningssysteem beschikt als over managers en medewerkers die prestatiegericht zijn. Veel bedrijven proberen volgens hem vaak eenzijdig het gedrag van hun medewerkers te veranderen of zetten alleen een prestatiesysteem op, terwijl beiden nodig zijn voor succes.

Welschen: “Bedrijven die het meeste rendement behalen met prestatiebeloning keren vaak hogere bedragen uit. Ook beschikken ze over medewerkers die een bonusregeling aantrekkelijk vinden. Een bedrijf kan zijn medewerkers stimuleren tot presatiegericht werken door vooraf goede afspraken te maken. Ook is het nodig om regelmatig de voortgang te bespreken. Nu wordt er vaak het hele jaar niet over gesproken en komt pas bij de jaarcijfers het konijn uit de hoge hoed.”

Tekst: Jessica de Jong.