Kringesprek

dinsdag 06 februari 2007

Gepubliceerd in Info Regio 

KRINGGESPREK VERBETERT BESLUITVORMING

In dertig bedrijven in Nederland telt elke stem bij de tot standkoming van beleid. Medewerkers mogen bij deze sociocratische besluitvorming in hun eentje een plan tegenhouden.

Een bedrijf wil een besluit nemen over de jaarlijkse loonsverhoging, maar geeft ook inspraak aan het personeel. Tijdens een zogenaamde ‘kringvergadering’ waar afdelingshoofden en personeelsafgevaardigden aanwezig zijn, protesteert een kringlid echter tegen het voorstel van de directie voor loonmatiging. Pas als hij inzicht krijgt in de zorgelijke financiële situatie van het bedrijf en ziet dat de leiding zelf salaris inlevert, trekt hij zijn eerdere bezwaren in. Tot ieders verbazing stemmen de medewerkers dankzij deze onorthodoxe vergadermethode in met het omstreden besluit.

De salarisbevriezing is de uitkomst van sociocratische besluitvorming. Deze methode is gebaseerd op het principe van gelijkwaardigheid. Alleen als iedereen in het bedrijf zijn toestemming verleent (‘consent’ in sociocratisch jargon) gaat een plan door. Wie tegen is kan niet, zoals bij een veto, volstaan met een afwijzend ‘nee’, maar moet zijn bezwaren toelichten. “Dit schept ruimte voor discussie, zegt scholingsdeskundige Pieter van der Meché van het Sociocratisch Centrum. “Ook als medewerkers het niet helemaal eens zijn met een besluit kunnen ze toch akkoord gaan. De vraag is of iemand kan leven met het besluit. Het is geen middel om tot consensus te komen.”

Doel van de sociocratie is om de kloof tussen de top van een bedrijf en de medewerkers te verkleinen. Als medewerkers betrokken zijn bij de besluitvorming over bijvoorbeeld nieuwe apparatuur of een reorganisatie zullen zij ook beter hun best doen om de plannen uit te voeren.  Van der Meché: “De sociocratische methode kan zo leiden tot fikse besparingen en een stevige daling van het ziekteverzuim.” Leidinggevende Jaap de Vries Robles van de Sociocratische Kring Amsterdam vult hem aan: “Ook ontstaat meer sociale veiligheid doordat niemand zich ontkent voelt. Gelijkwaardigheid remt agressie, criminaliteit en passiviteit af.”

Ruim dertig bedrijven maken inmiddels gebruik van het sociocratische beginsel. Hieronder vallen minder bekende bedrijven als Endenburg Elektrotechniek en Vega Meet- en Regeltechniek, maar ook afdelingen van Shell Pernis. Een woordvoerder van deze divisie zei  in het blad van het Sociocratisch Centrum dat hij het een vrij complete managementmethode vindt. “Ruis verdwijnt in de communicatie. Ook tonen de teams eigen initatief.” Moederbedrijf  Shell houdt zich echter op de vlakte. “Er loopt een pilot met zelfsturende teams op een aantal van onze afdelingen in Pernis,” zegt woordvoeder Reinier Treur. “Of die teams werken met de sociocratische methode? Het is nog te vroeg om daarmee naar buiten te komen.”

“Sceptici menen dat dit systeem eindeloos duurt,” zegt Van der Meché. “Soms duurt het langer, maar het voordeel is dat mensen het besluit willen uitvoeren.” Hij erkent dat de sociale druk om mee te doen met de rest soms hoog is. “Aanvankelijk is het lastig om als enige tegen een besluit te zijn. Maar als mensen zien dat hun hoofd er niet afgaat, leren ze het vanzelf. Ook zullen collega’s hen aanmoedigen om bezwaren niet te uiten in de wandelgangen, maar tijdens het kringgesprek.”

Voor meer informatie: www.sociocratie.nl

Tekst: Jessica de Jong.