donderdag 04 januari 2007

Gepubliceerd in Ouders van Nu, rubriek In Therapie 

 Twee kinderen hebben Bea (34) en Karel (40); en het is mooi zo.

Een derde willen ze niet.  Bea heeft een paar jaar de pil geslikt en vindt dat haar man nu aan zet is. Karel heeft beloofd zich te laten steriliseren, maar hij stelt de ingreep alsmaar uit. Bea: “Na de geboorte van ons tweede kind zijn we steeds minder gaan vrijen, omdat ik geen kinderen meer wilde. Karel beloofde een jaar geleden om naar de huisarts te gaan, maar had meer tijd nodig voor de sterilisatie. Dat  snapte ik wel, maar nu is mijn geduld op! Ik vind het egoïstisch dat hij me uit de weg gaat.” Het laatste jaar hebben ze nauwelijks sex gehad. Bea en Karel maken er een wedstrijd van wie de minste pogingen doet. Bea: “Als ik hem aanraak, duwt hij me weg. Zelf doet hij niks.” De ruzies nemen toe. Karel: “Ik kan haar gezeur niet aanhoren, dan doe ik liever een klus.” Op een dag is voor Bea de maat vol. Ze heeft knallende koppijn en wil rust in haar relatie. Ze bezoekt haar huisarts en klaagt over de spanningen met haar man. Hij adviseert haar om samen met Karel in relatietherapie te gaan.

Overbodig als man 

“Achter de weigering van Karel zitten allemaal verborgen redenen,” zegt psychotherapeute en sexuologe Elly de Lijser. “Zo werd Karel vroeger door zijn broertje gepest die een lange piemel had. Karel is daardoor onzeker en denkt dat hij gene echte man is. De grootte van de penis ligt bij de meeste mannen gevoelig. Bij een kleinere maat twijfelen of ze wel potent zijn en seksueel actief kunnen zijn. Karel is bang dat zijn penis krimpt en hij ziet op tegen de pijn." Sterilisatie is de meest gebruikte vorm van anticonceptie bij stellen van vijfendertig en ouder die geen kinderen (meer) willen. Maar in de vriendenkring van Karel en Bea zijn de vrouwen aan de pil. Sterilisatie is daardoor moielijk bespreekbaar. Elly: "Karel ontdekte ook dat hij bang is om zijn vrouw te verliezen aan haar carrièrewensen. Hij is een hardwerkende aannemer, zij werkt als verpleegster en wil hogerop. Karel: "Als Bea een zwaardere functie wil, wie ben ik dan nog? Ik ben bang dat Bea mij na de sterilisatie zal verlaten. Ik voel me overbodig als man, want hoe moet het als zij zich bedenkt?" Elly: "Karel is als kind verlaten door zijn moeder. Haar vertrek heeft een diepe verlatingsangst bij hem veroorzaakt." Bea zit Karel om andere redenen zo op de huid zit. Elly: “Bea is als oudste dochter opgegroeid in een gezin met vijf kinderen. Haar moeder was hoedster, broedster en voedster. Bea nam zich al vroeg voor dat zij het later allemaal anders zou doen. Ze leerde van jongs af aan de handen uit de mouwen te steken. Toen haar moeder depressief werd na de geboorte van haar jongste zusje, nam Bea veel taken over. Later heeft ze van zorgen haar beroep gemaakt en werd ze verpleegkundige. Dat doet ze nu parttime en met veel plezier. Ze wil zich ook verder scholen door cursussen te doen, wat bij Karel de angst voedt dat zij voor haar carriere kiest en hem misschien wil verlaten. Bea is bang dat nog meet  kinderen haar dromen in de weg zullen staan. Tijdens haar laatste zwangerschap was ze bang dat het een tweeling zou worden. In de familie van Karel komen tweelingen  veel voor. Bea heeft na haar eerste kind bovendien een miskraam gekregen. Ze had dit niet goed verwerkt en verweet Karel dat hij haar toen ook al niet gesteund had.”
 

Open over sex
Elly: “Om tot de kern van de spanningen door te dringen, maak ik bijna altijd een genogram: een visueel schema van het gezin en de grootouders. Dat plaatst de klachten in een breder perspectief. Welke boodschappen hebben ze van huis uit meegekregen? Welke emoties werden er wel en welke juist niet geuit? Wat betekent mannelijkheid en hoe open mag je zijn over seksualiteit? Uit de gesprekken bleek dat ze allebei niet over hun gevoelens hebben leren praten. “Dan ga je naast je schoenen lopen,” zei Karel’s vader altijd. Elly: "De vader van Karel liep altijd weg als zijn vrouw boos op hem werd. Karel heeft van hem niet geleerd om met conflicten om te gaan. Als Bea tegen Karel uitviel, koos hij het hazenpad. Hoe meer hij zich terugtrok, hoe bozer zij werd.  Het kwam volgens Elly niet bij hem op dat hij zich kwetsbaar zou kunnen opstellen. Karel: "Bea ziet me niet meer voor vol aan als ik haar vertel hoe bang ik ben." Door dit misverstand namen de ruzies toe. Elly: "Veel ouders denken dat hun kroost niks in de gaten heeft, maar dat is naïef. Kinderen blijken heel sensitief te zijn en vangen veel meer op dan iedereen denkt. Voor hen betekent veel ruzie onveiligheid. Karel en Bae moesten daarom in eerste instantie hun ruzies ontrafelen. Hoe ziet de ruzie eruit, hoe lang duurt het en wie legt het bij? Vervolgens moesten ze nagaan wat er onder die ruzies zit aan verlangens en teleurstellingen. Elly: "Ze voelen zich allebei afgewezen door de ander en willen graag worden gehóórd. Pas toen ze dit inzagen namen de ruzies af, en kon ik over de sterilisatie beginnen. Karel was aan het begin niet op zijn gemak; hij zocht naar woorden en relativeerde Bea's woede:  “Zo erg is het toch niet?” Bea zat op het puntje van haar stoel, was gespannen en teleurgesteld. Ze keer er echt van op toen ze hoorde wat haar man al die tijd dwarszat. Ze had nooit gevraagd waarom hij niet naar de huisarts ging, maar slingerde de ene na de andere beschuldiging naar zijn hoofd. Karel deed Bea aan haar overspannen moeder denken en dàt zette haar in vuur en vlam. Ze betrok zijn weigering op zichzelf en dacht dat hij zich niet in wilde zetten voor de relatie, terwijl hij dat niet zo bedoelde

Ontspannen vrijen 
Elly: “Om tot een oplossing van het conflict te komen, was het heel positief dat Karel de eerste keer meekwam. Zijn komst gaf aan dat hij de verslechterde thuissituatie wilde aanpakken. Door openlijk zijn gevoelens te leren delen met Bea heeft zij veel meer begrip voor hem gekregen. Hij begrijpt op zijn beurt waarom de sterilisatie zo belangrijk oor haar is. Na zeven gesprekken durfde Karel de afspraak tot sterilisatie te regelen. Hij had zich goed geïnformeerd en vond dat anticonceptie ook een mannenzaak moet zijn. Na vier maanden heb ik een evaluatiegesprek met hen gehad. Ze vonden beiden dat hun relatie sterk is verbeterd; ze zijn opener en aardiger tegen elkaar. Het verlangen samen verder te gaan was terug. Bea: “We nemen nu af en toe tijd voor elkaar. We zeggen tijdens een wandeling wat ons dwarszit en luisteren naar elkaar.” Ook hun sexleven is verbeterd. Karel: “Ik zeg op tijd wat me bezighoudt en luister naar Bea. Het vrijen verloopt ontspannener, omdat we niet bang hoeven te zijn voor een ongewenste zwangerschap.”
 

Elly de lijser is psychotherapeut (specialisatie partner-relatie therapie) en sexuologe. Daarnaast is ze supervisor NVRG (Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie) en geeft ze samen met een collega psychodramaworkshops voor vrouwen over de moeder-dochter relatie. Voor meer informatie: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Wat gebeurt er bij een sterilisatie?

Bij mannen is ene sterilisatie een kleine medische ingreep waarbij de zaadleiders en de prostaat worden afgebonden of doorgeknipt. Bij een orgasme komt er daardoor alleen vocht, zonder zaadcellen, uit de penis.

door Jessica de Jong

2006