donderdag 18 januari 2007

Gepubliceerd in Ouders van Nu, rubriek in Therapie

José en Fons hebben samen twee zoons. José is boos dat Fons er nooit is en haar alleen laat opdraaien voor de opvoeding.

Zeker nu de kinderen steeds lastiger worden. Fons vindt juist dat José alles in haar eentje wil oplossen.

José: “Ik heb het gevoel dat ik de opvoeding helemaal alleen moet doen en voel me in de steek gelaten door Fons,"vertelt José. "We hebben regelmatig ruzie over Mark, onze oudste zoon van vier. Die is momenteel stierlijk vervelend en ik kan hem in mijn eentje bijna niet aan. Ik wil dat Fons ingrijp als Mark lastig is, maar hij weigert. Met onze jongste René (twee) gaat het ook niet goed. Hij kruipt in een hoekje en wordt steeds stiller. Daar maak ik me behoorlijk ongerust over. Ik vind dat ik er helemaal alleen voor sta en begrijp niet waarom Fons zich aan de opvoeding onttrekt. Hij is toch de vader? Vóór we kinderen hadden, was hij heel anders. Fons verdedigt zich: "Het maakt toch niet uit wat ik zeg. José is me altijd voor als er problemen zijn, want ze wil alles in haar eentje oplossen. Ze wordt kwaad als ik de jongens meer hun gang wil laten gaan, dus dan laat ik het maar.

Steeds verder uit elkaar
“De afwezigheid van Fons is al een probleem sinds de geboorte van zijn eerste zoon,” vertelt Gestalttherapeute Gera Freriks bij wie José en Fons ten einde raad terechtkomen. “Gera: “Veel jonge vaders worstelen met een tekort aan aandacht van hun vrouw, maar bij Fons wordt dit versterkt door zijn eenzame jeugd. Zijn vader gaf hem geen aandacht en nooit complimenten, en nu herhaalt Fons onbewust hetzelfde patroon bij zijn eigen zoons. Hij heeft de neiging om zich terug te trekken als hij zich ongezien voelt. Bij José vond Fons nooit de warmte die hij thuis had gemist, maar het ging mis toen de kinderen werden geboren, toen ze echt een gezin werden. Fons was bang dat José hem aan zijn lot zou overlaten. Dat hij niet meer meetelde. Daardoor is hij zich steeds meer gaan terugtrekken." Fons vertelt dat hij zijn vrouw een jaar kwijt was toen hun eerste kind kwam. Na de geboorte van hun tweede kind is hij afgehaakt en groeiden hij en José steeds verder uit elkaar. Het lukte José niet om de afwezige Fons bij hun gezin te betrekken. dat kwetste haar zo dat ze hem steeds meer verwijten maakte. Door alle spanningen thuis hebben de twee niet in de gaten hoe verschillend hun kinderen op de situatie reageren. René is stil, terwijl Mark juist continu kliert. Volgens Gera lijkt het alsof Mark de oorzaak is van alle ellende, maar hij is eigenlijk de bliksemafleider.

Een spiegel voorhouden

"Meestal zijn vijf tot twaalf sessies nodig om de relatieklachten te verhelpen, maar bij José en Fons moest eerst het evenwicht in het gezin worden hersteld," vertelt Gera. "Het was opvallend dat José haar man tijdens de sessies niet aankeek. Toen ik haar daarop wees, begon ze te lachen. Ze gaf toe dat ze haar man niet serieus nam en als een kleine jongen behandelde." Toen ik haar daarop wees, begon ze te lachen. Ze gaf toe dat ze haar man niet serieus nam en als een kleine jongen behandelde." Toen ik José en Fons een rollenspel liet doen werd duidelijk dat Fons zijn positie kwijt was. Hij had geen enkele inspraak meer. José onderhield in haar eentje het contact met de kinderen. Zij bracht ze naar bed of speelde met hen. Als haar man zich met de opvoeding bemoeide, nam ze het direct over. Vooral de oudste zoon hing enorm aan zijn moeder en verzette zichs teeds meer tegen zijn vader. Het kind raakte al in paniek als zijn vader zijn hoofd om de deurpost stak. Tijdens de therapie kwam Fons' angst om geen goede vader te zijn naar voren. Hij vond het verschrikkelijk dat zijn oudste zoon bang voor hem was, maar hij wist niet hoe hij dat moest zeggen."José heeft iets met de kinderen waardoor ik me buitengesloten voel," vertelt Fons. "Ik weet niet wat ik daarover moet zeggen, omdat ik dat niet heb geleerd."

Meer tijd voor spelletjes

"Kleine jongetjes hebben hun vader hard nodig," legt Gera uit. "Ze moeten veel tijd met hem doorbrengen om te leren hoe ze zich moeten gedragem. Veel ouders weten dat niet. Na een paar sessies zag Fons in hoe zijn afwezigheid het gedrag van zijn kinderen beïnvloedde. Vervolgens begon hij steeds meer zijn positie in het gezin op te eisen. Hij trad meer op de voorgrond, leerde voor zichzelf opkomen en kwam openlijk voor zijn behoeftes uit. Na verloop van tijd ging hij uit zichzelf meer met zijn oudtse zoontje om en maakte hem duidelijk wat er wel en niet kon. Ook trok hij meer tijd uit voor spelletjes en plezier, waardoor het contact enorm verbeterde. De kinderen accepteerden hem weer en luisterden naar hem. De oudste zoon is veel rustiger en de jongste lacht weer."  Ook Fons is blij: "Ik ontloop mijn ouderlijke plicht niet meer; ik schiet te hulp als mijn vrouw me nodig heeft. Ik ga haar niet meer uit de weg." Toen Fons eenmaal zijn draai had gevonden, lukte het ook José om zich niet meer overal mee te bemoeien. Alhoewel ze aanvankelijk grote moeite had om de controle los te laten - voor haar was dit veilig en vertrouwd - laat ze nu een deel van de opvoeding over aan Fons. "Als ik nu ergens tegen aanloop, overleg ik eerst met Fons,"vertelt José. "Een vader voelt vaak beter aan wat zijn zoontjes willen dan een moeder. Dat besef ik nu ook wel."

Vertrouwen terugwinnen

De nieuwe omgang met hun kinderen nam José en Fons volledig in beslag, en daardoor kwamen ze nauwelijks aan elkaar toe. Daarom stond in het tweede deel van de therapie hun relatie centraal. "Of een relatietherapie goed zal aflopen, kun je nooit precies inschatten," vertelt Gera. Maar bij dit stel had ik goede hoop. José en Fons waren vanaf het begin gemotiveerd en konden openlijk over hun problemen praten. Ondanks de spanningen die hun huwelijk vanaf het begin hadden ondermijnd, was er nog voldoende draagvlak om samen door te gaan. Het duurde wel wat langer voordat ze elkaar weer als partners zagen zitten. Ze waren niet meer gewend om samen dingen te doen. Beiden voelden zich ongemakkelijk om met de ander alleen te zijn zonder de kinderen erbij. Mijn voorstel om meer te investeren in elkaar viel dan ook niet meteen in goede aarde. Het terugwinnen van vetrouwen heeft nu eenmaal tijd nodig, als er lang geen intiem contact meer is geweest. Ik raadde hen daarom aan om niets te overhaasten en om eerst kleine stapjes te zetten. Na verloop van tijd kwam het vertrouwen terug en raakten ze weer gewend aan elkaar. Ze gingen steeds vaker leuke dingen doen en kregen opnieuw plezier in hun relatie."

Wat is Gestalttherapie?

Gestalttherapie beperkt zich niet tot praten over problemen. Cliënten worden uitgenodigd om met hun gedrag te experimenteren. Met rollenspellen wordt inzicht verkregen in de wijze waarop mensen zichzelf, anderen en hun problemen tegemoet treden. Door de problemen erger te maken of ander gedrag uit te proberen, worden vastgeroeste patronen doorbroken.    

 Over de therapeuten:
Gestalttherapeuten Gera Freriks en Jan Betggens geven samen relatietherapie vanuit hun praktijk in Vucht. Zij ontwikkelden hun visie en werkwijze vanuit de Gestalttheorie en de Psychosynthese. Naast relatietherapie geven zij individuele therapie, loopbaanontwikkeling, coaching en training voor particulieren en organisaties. Voor meer informatie kijk op: www. relatietherapie.net 
 
door Jessica de Jong

2006