dinsdag 06 februari 2007

Gepubliceerd in Communicatie 

Allochtone vrouwen plegen steeds vaker abortus.

Zij zien zwangerschapsonderbreking als een soort 'nabehoedsmiddel' om het gebruik van de pil of het condoom te vervangen. Een nieuwe aanpak in de voorlichting moet allochtone vrouwen wijzen op een goede geboorteregeling, stelt voorlichter Paulien van Haastrecht van het instituut NIGZ.

“De voorlichting onder allochtonen is vaak gebrekkig,” verklaart Paulien van Haastrecht van het Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie (NIGZ) de onverwachte stijging van abortussen. Het NIGZ heeft samen met de Rutgers Nisso Groep (RNG) nieuwe materialen en methodes ontwikkeld om allochtone vrouwen bij te scholen. “Ze krijgen thuis vaak geen seksuele voorlichting, omdat hun ouders dat evenmin hebben gehad. De traditie om openlijk over seks te praten ontbreekt. Goede voorlichting kan echter de vrees voor de vermeende bijwerkingen van anticonceptie wegnemen.”

Het aantal vrouwen dat een abortus ondergaat stijgt schrikbarend. Tweederde van de cliënten in een abortuskliniek is van niet-Nederlandse herkomst. Ongeveer de helft hiervan zijn Antilliaanse, Surinaamse, Marokkaanse en Turkse vrouwen. Ook asielzoeksters plegen vaak een abortus. Dit blijkt uit een onlangs verschenen rapport van de koepelorganisatie van abortusklinieken STISAN. Ons land heeft niet meer het laagste abortuscijfer ter wereld. Bedroeg het abortuscijfer in 1990 nog 5,2 van de duizend vrouwen, in 2000 is het gestegen naar 8,0. Vooral de toename van het aantal allochtonen in Nederland verklaart de abortusgolf.

Misvattingen

Het anticonceptiegebruik door allochtone vrouwen laat te wensen over. Van Haastrecht: “Deze vrouwen gebruiken geen voorbehoedsmiddelen of gebruiken ze verkeerd. Zo is de pil omgeven met angsten, klachten en misvattingen. Condooms zijn evenmin populair. Antilliaanse en Surinaamse vrouwen beschouwen een ongewenste zwangerschap bovendien als een positieve bevestiging van hun vruchtbaarheid.”

Seksuele voorlichting in Nederland stond tot voor kort op een laag pitje. Door het jarenlange lage abortuscijfer is de aandacht voor preventie en seksuele hulpverlening verslapt. Sinds de ondergang van de Rutgers Stichting ontwikkelen lokale abortusklinieken zich tot centra voor geboorteregeling. Van Haastrecht: “De combinatie van familieplanning en abortusverstrekking kan nadelig uitpakken. Vrouwen zien abortus dan als een vorm van zwangerschapsregulering.”

Voorlichtingsmateriaal

“De recente abortuscijfers zijn een goede aanleiding om naar buiten te komen met nieuw voorlichtingsmateriaal,” zegt de voorlichter. “Het NIGZ en RNG zoeken namens het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport al sinds 1999 naar een oplossing. Er is vooral behoefte aan materiaal in de eigen taal en aan mondelinge informatie.” Hulpverleners kunnen de nieuwe lesstof gebruiken tijdens het spreekuur of bij groepstrainingen.

Het NIGZ heeft binnenkort voorlichtingsplaten over geboorteregeling beschikbaar. Op de website www.nigz.nl staat ook een tekst in tien verschillende talen over anticonceptie. In mei komt een boekje uit onder de titel ‘Geboorteregeling’in vijf verschillende talen. De RNG brengt tevens een pilfolder uit in elf talen. “Een koffer met anticonceptiemiddelen helpt de voorlichters en hulpverleners bij hun werk. Zij kunnen ook deelnemen aan speciale trainingen.”

Voorlichting moet uiteindelijk tot gedragsverandering leiden,” legt Van Haastrecht uit. “Overdracht moet plaatsvinden door mensen uit de eigen doelgroep. Zij kunnen dingen makkelijker bespreekbaar maken en misverstanden wegnemen. Ook zien ze beter wat er leeft. Nederlandse huisartsen en verpleegkundigen spreken de vreemde taal niet. Ze kunnen daarom volstaan met het verschaffen van feitelijke informatie. Bij elk voorlichtingsonderwerp moet je de doelgroep goed speciferen, maar niet te bijzonder maken,” waarschuwt ze. “Ook Nederlandse vrouwen plegen nog steeds abortus.”

Hoe staat het eigenlijk met de allochtone man? “Idealiter bereik je hem ook,” beaamt de NIGZ-voorlichter. “Jongere mannen nemen steeds vaker deel aan groepsvoorlichting. Thuis praten man en vrouw nog nauwelijks over anticonceptie. Allochtonen mannen zien het gebruik van dit voorbehoedsmiddel geregeld als een aantasting van hun mannelijkheid. Vooral vrouwen moeten daarom weten hoe de vork in de steel zit. Zij nemen in 90 procent van de gevallen het initiatief; ze slikken soms de pil zonder dat hun partner het weet. We moeten wel realistisch blijven over het resultaat van voorlichting. De abortuscijfers zullen niet op korte termijn enorm gaan kelderen. Desondanks moet iedereen over goede informatie beschikken om de juiste keuzes te maken.”

door Jessica de Jong